معرفی کامل ناوگان هوایی ایران (بخش دوم)

rasouli مهر ۲۲, ۱۴۰۲

۰ 50 خواندن این مطلب 20 دقیقه زمان میبرد

Hartsfield Jackson Atlanta International Airport

هواپیمای A310 حیات خود را با نام A300B10 که یکی از طرح‌های پروژه A300B شرکت ایرباس بود آغاز کرد. این هواپیما که بر اساس A300 پایه‌گذاری شده بود به اندازه ۱۳ قاب از A300B کوتاه‌تر است و این کاهش در طول باعث شده بود که تعداد مسافر به ۲۰۰ تا ۲۳۰ نفر برسد. همچنین نسبت منظری بال افزایش یافته و دهانه و مساحت بال کمتر شده است. در کابین A310 از سیستم‌های دیجیتال استفاده شده است. به کمک این سیستم‌ها تعداد خدمه در عرشه پرواز به ۲ نفر کاهش می‌یابد که مطلوب خطوط هوایی است.

اولین پرواز A310 در ۳ آوریل ۱۹۸۲ انجام شد و در آوریل ۱۹۸۳ وارد خدمت در خطوط هوایی لوفتهانزا گردید.

A310-300 دارای برد پروازی بیشتری بر اساس مدل A310-200 بود و از سال ۱۹۸۵ تولید آن آغاز شد. مدل ۳۰۰ میتواند تا ۷۰۰۰kg سوخت را حمل کند. همچنین هواپیمای A310-200F به عنوان مدل باربری معرفی شده است. مدل دیگر A310-200C نمونه باربری/مسافربری است که برای اولین‌بار در سال ۱۹۸۴ در شرکت آلمانی مارتین‌ایر وارد خدمت شد. (این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است)

ساخت این‌گونه هواپیما در جولای ۲۰۰۷ متوقف شد.

مشخصات
ایرباس ۳۱۰ دارای دو موتور توربوفن در زیر دو بال است.

ـ فاصله نوک دو بال: ۴۳.۹ متر
ـ طول: ۴۶.۷ متر
ـ ارتفاع: ۱۵.۸ متر (این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است)
ـ ظرفیت مسافر: ۲۸۰ نفر (در مدل ایرباس A310-300)
ـ بیشینه سرعت: ۰.۸۵ ماخ (۸۹۵ کیلومتر بر ساعت) (در مدل ایرباس A310-300)
ـ محدوده پرواز: ۸۰۰۰ کیلومتر (در مدل ایرباس A310-300)

مدل‌ها

A310-200: مدل پایه مسافربری
A310-200C: مدل مسافربری با امکان تغییر کاربری به ترابری
A310-300: با بهینه‌سازی مصرف سوخت و افزایش محدوده پرواز
A310-300ER: با باک بنزین اضافی برای افزایش طول پرواز

در ایران، پنج شرکت ایران‌ایر، ماهان، ایرتور و تابان از این نوع هواپیما در ناوگان خود استفاده می‌کنند.

ایرباس ۳۱۰های ایران‌ایر

EP-IBK (Airbus A310-304)I
این هواپیما با شماره سریال ۶۷۱ ساخته شد و نخستین پرواز خود را در تاریخ ۱۹۹۳/۰۲/۱۹ انجام داد. شش ماه بعد در ۱۹۹۳/۰۸/۱۱ توسط شرکت ساحل‌عاجی Air Afrique و با رجیستر TU-TAF اجاره شد و کمتر از شش سال برای این شرکت پرواز می‌کرد. در تاریخ ۱۹۹۹/۰۸/۰۱ توسط شرکت Air Midwest اجاره شد و بیش از چهار سال نیز با رجیستر SU-MWB برای این شرکت مصری پرواز کرد. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
در تاریخ ۲۰۰۴/۰۱/۱۳ [مطابق با ۲۳ دی ۱۳۸۲] هواپیما توسط ایران‌ایر خریداری و با رجیستر EP-IBK به ناوگان این شرکت هواپیمایی ملحق شد. چیدمان صندلی‌های این هواپیما C18 Y186 می‌باشد.

EP-IBL (Airbus A310-304)I
این هواپیما به سفارش KLM Royal Dutch Airlines با شماره سریال ۴۳۶ ساخته شد و نخستین پرواز خود را در تاریخ ۱۹۸۷/۰۵/۰۲ انجام داد. با انصراف این شرکت، در ۱۹۸۷/۰۷/۲۴ توسط شرکت امارات و با رجیستر A6-EKB خریداری شد و سیزده سال برای این شرکت پرواز کرد. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
در تاریخ ۲۰۰۰/۱۱/۲۳ [مطابق با ۳ آذر ۱۳۷۹] هواپیما توسط ایران‌ایر خریداری و با رجیستر EP-IBL به ناوگان این شرکت هواپیمایی ملحق شد. چیدمان صندلی‌های این هواپیما C18 Y183 می‌باشد.

ایرباس ۳۱۰های ماهان

EP-MHO (Airbus A310-304)I
این هواپیما با شماره سریال ۴۸۸ ساخته شد و نخستین پرواز خود را در تاریخ ۱۹۸۹/۰۱/۱۳ انجام داد. در ۱۹۸۹/۰۳/۰۸ توسط شرکت لوفتهانزا خریداری شده و پانزده سال با رجیستر D-AIDD برای این شرکت پرواز کرد. در پایان سال ۲۰۰۳ از ناوگان لوفتهانزا خارج و در ۲۰۰۴/۰۲/۲۹ به دیگر شرکت آلمانی، Hapag-Lloyd که بعدها به Hapagfy تغییر نام داد منتقل شد تا اینکه در مارس ۲۰۰۶ از خدمت این شرکت نیز خارج شد.
در همین زمان توسط شرکت پوششی Blue Sky که در ارمنستان به ثبت رسیده بود خریداری در تاریخ ۲۰۰۷/۰۱/۱۶ [مطابق با ۲۶ دی ۱۳۸۵] هواپیما ابتدا بصورت استیجاری و با رجیستر EK-31088 وارد ناوگان شرکت هواپیمایی ماهان شد. رجیستر هواپیما در ۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۷ به EP-MHO تغییر یافت و بیش از ۱۳ سال با چیدمان صندلی C12 Y190 برای این شرکت پرواز کرد تا اینکه در ۲۵ تیر ۱۳۹۹ بدلیل اتمام تایم، جهت سپری کردن دوران بازنشستگی، آخرین پرواز خود را به مقصد کرمان انجام داد و از رده خارج شد.

EP-MMJ (Airbus A310-304)I
این هواپیما با شماره سریال ۵۲۶ ساخته شد و نخستین پرواز خود را در تاریخ ۱۹۸۹/۱۰/۰۵ انجام داد. در ۱۹۹۰/۰۳/۳۰ توسط شرکت لوفتهانزا خریداری شده و هفت سال با رجیستر D-AIDK برای این شرکت پرواز کرد. در اکتبر ۱۹۹۷ از ناوگان لوفتهانزا خارج و با رجیستر F-WHPT به شرکت ایرباس منتقل شد. کمتر از یک سال بعد، هواپیمایی مغولستان (MIAT) هواپیما را در ۱۹۹۸/۰۶/۰۹ با رجیستر F-OHPT از ایرباس اجاره کرد و نام آن را چنگیز خان نهاد تا اینکه در ۲۰۰۸/۰۵/۲۳ به ملکیت این شرکت درآمده و رجیسترش به JU-1010 تغییر یافت.
با خارج شدن هواپیما از ناوگان شرکت مغولی، هواپیمایی ماهان آن را خریداری کرده و در تاریخ ۲۰۱۴/۰۷/۲۷ [مطابق با ۵ مرداد ۱۳۹۳] را وارد کشور کرد و رجیستر آن را به EP-MMJ تغییر داد. چیدمان صندلی‌های این هواپیما بصورت C12 Y190 می‌باشد. این مطالب از وبلاگ طیا

EP-MMN (Airbus A310-304)I
این هواپیما با شماره سریال ۵۲۴ ساخته شد و نخستین پرواز خود را در تاریخ ۱۹۸۹/۰۹/۲۷ انجام داد. در تاریخ ۱۹۸۹/۱۲/۰۸ با رجیستر D-AIDF و با نام Aschaffenburg وارد ناوگان شرکت هواپیمایی لوفتهانزا شد و بیش از ۱۴ سال برای این شرکت پرواز کرد تا اینکه در آوریل سال ۲۰۰۴ از ناوگان لوفتهانزا خارج و به دیگر شرکت آلمانی، Hapag-Lloyd که بعدها به Hapagfy تغییر نام داد منتقل شد تا اینکه در نوامبر ۲۰۰۶ از خدمت این شرکت نیز خارج شد. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
در همین زمان توسط شرکت پوششی Kyrgyz Trans Avia خریداری در تاریخ ۲۰۰۶/۱۲/۱۲ [مطابق با ۲۱ آذر ۱۳۸۵] هواپیما ابتدا بصورت استیجاری و با رجیستر EX-301 وارد ناوگان شرکت هواپیمایی ماهان شد و سپس رجیستر هواپیما در آذر ۱۳۹۲ به EP-MMN تغییر یافته و به ناوگان ملکی این شرکت هواپیمایی ملحق شد.

EP-MMP (Airbus A310-304ET)I
این هواپیما با شماره سریال ۵۸۶ ساخته شد و نخستین پرواز خود را در تاریخ ۱۹۹۱/۰۳/۲۹ انجام داد. در تاریخ ۱۹۹۱/۰۷/۱۱ با رجیستر TC-JDD و با نام Dalaman وارد ناوگان شرکت هواپیمایی ترکیش شد و ۱۱ سال برای این شرکت پرواز کرد.
هواپیما سپس توسط شرکت پوششی زرند که توسط ماهان در فرانسه به ثبت رسیده بود خریداری و در ۲۰۰۲/۰۶/۰۱ [مطابق با ۱۱ خرداد ۱۳۸۱] با رجیستر EP-MHH و بصورت لیزینگ وارد ناوگان شرکت هواپیمایی ماهان شد. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
دو سال بعد شرکت ماهان که قصد داشت این هواپیما را به عنوان گرو نزد یک مؤسسه مالی خارجی جهت دریافت وام قرار دهد، به درخواست مؤسسه وام دهنده، هواپیما دارای رجیستر فرانسوی F-OJHH شد تا در صورت توقیف، آن مؤسسه دچار مشکلات سیاسی و حقوقی با دولت ایران نشده و اختلافات در چارچوب قوانین فرانسه بررسی گردد. با مرتفع شدن مسائل حقوقی، رجیستر هواپیما در اسفند ۱۳۹۳ به EP-MMP تغییر یافته و به ناوگان ملکی ماهان ملحق شد. چیدمان صندلی‌های این هواپیما C12 Y190 می‌باشد.

EP-MMX (Airbus A310-304)I
این هواپیما با شماره سریال ۴۹۹ ساخته شد و نخستین پرواز خود را در تاریخ ۱۹۸۹/۰۴/۲۰ انجام داد. دو ماه بعد در تاریخ ۱۹۸۹/۰۶/۳۰ با رجیستر DDR-ABB وارد ناوگان شرکت آلمانی Interflug شد و یک سال بعد رجیستر آن به D-AOAB تغییر کرد. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
در ۱۹۹۱/۰۸/۳۰ نیروی هوایی آلمان (لوفت‌وافه) این هواپیما را جهت سفرهای تشریفاتی دولت آن کشور در اختیار گرفت و با نام Theodor Heuss و رجیستر ۲۲+۱۰ به مدت ۲۰ سال بخشی از ناوگان “شماره یک نیروی هوایی” آلمان بود و صدراعظم‌ها، وزیران امور خارجه و دیگر وزیران کابینه در این مدت از آن استفاده کرده‌اند. هواپیما سپس در ژوئن ۲۰۱۱ از خدمت خارج و از ۲۰۱۱/۰۷/۱۳ جهت فروش در فرودگاه هامبورگ پارک شد.
هواپیما سپس در اختیار شرکت “وبگ” قرار گرفت. وبگ این هواپیما را به گروهی از سرمایه‌گذاران اوکراینی به مبلغ ۳.۱۰۰.۰۰۰ یورو فروخت و هواپیما در ۲۰۱۱/۰۷/۲۱ به فرودگاه بریسپل شهر کیف منتقل شد. بنا به ادعای سخنگوی آنگلا مرکل، ظاهرا خریداران درباره مقصد نهایی هواپیما تصمیمی نگرفته بودند، اما هواپیما نهایتا به شرکت ماهان فروخته شد و سپس در ۲۰۱۱/۱۱/۱۸ [مطابق با ۲۷ آبان ۱۳۹۰] هواپیما با رجیستر EP-VIP وارد کشور شد.
این خرید در حالی اتفاق افتاد که دولت باراک اوباما در ماه اکتبر هواپیمایی ماهان را به دلیل عملیات تجاری این شرکت برای سپاه پاسداران تحریم کرده بود.
هواپیما با ورود به ایران مدت‌ها زمینگیر بود تا اینکه در ۲۶ اسفند ۱۳۹۲ با تغییر رجیستر به EP-MMX نخستین پرواز خود را با انتقال تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشور به وین انجام داد.
هواپیما در مدت حضور در ناوگان ماهان نیز پرواز زیادی انجام نداد و از آبان ۱۳۹۴ ضمن تغییر رجیستر به EP-THR قرار بود به هواپیمایی تهران‌ایر منتقل شود ولی از آنجا که این شرکت هنوز مجوز فعالیت ندارد، هواپیما در فرودگاه امام پارک شده و مجددا رجیستر EP-MMX روی هواپیما درج شد.

EP-MNF (Airbus A310-304)I
این هواپیما با شماره سریال ۵۴۷ ساخته شد و نخستین پرواز خود را در تاریخ ۱۹۹۰/۰۸/۰۷ انجام داد. در تاریخ ۱۹۹۱/۰۷/۱۱ با رجیستر D-AIDL وارد ناوگان شرکت هواپیمایی لوفتهانزا شد و بیش از ۱۳ سال برای این شرکت پرواز کرد. هواپیما سپس در ۲۰۰۴/۰۴/۰۵ توسط شرکت کانادایی Air Transat خریداری و تا نوامبر ۲۰۱۰ با رجیستر C-GTSD برای این شرکت پرواز کرد. منبع: وبلاگ طیاره
با از خدمت خارج شدن هواپیما از ناوگان شرکت کانادایی در این تاریخ، هواپیمایی ماهان برای در اختیار گرفتن این ایرباس اقدام کرد و از طریق شرکت ارمنستانی Vertir Airlines این هواپیما را خریداری و در دسامبر همان سال به ایروان منتقل شد. هواپیما مدتی با رجیستر EK-31047 در ارمنستان پارک بود تا اینکه در ۲۰۱۱/۰۴/۰۹ [مطابق با ۲۰ فروردین ۱۳۹۰] وارد فرودگاه امام خمینی شد. در ابتدا از موتور و قطعات آن در سایر ایرباس‌های ماهان استفاده شد پس از دو سال با انجام چک و تغییر رجیستر به EP-MNF وارد ناوگان فعال ماهان شد. چیدمان صندلی‌های این هواپیما C24 Y164 می‌باشد.

EP-MNO (Airbus A310-304)I
این هواپیما با شماره سریال ۵۹۵ ساخته شد و نخستین پرواز خود را در تاریخ ۱۹۹۱/۰۸/۳۰ انجام داد. در تاریخ ۱۹۹۱/۱۱/۰۸ با رجیستر D-AIDM و با نام Chemnitz وارد ناوگان شرکت هواپیمایی لوفتهانزا شد و ۸ سال برای این شرکت پرواز کرد. در ۱۹۹۹/۰۸/۱۲ به شرکت ساحل‌عاجی Air Afrique واگذار شد و حدود هفده ماه با رجیستر TU-TAZ برای این شرکت آفریقایی پرواز کرد، اما بدلیل اختلافات حقوقی با لوفتهانزا، در فوریه ۲۰۰۱ در فرودگاه شارل دوگل پاریس توسط لوفتهانزا توقیف و به فرودگاه هامبورگ منتقل شد. هواپیما سپس در ۲۰۰۲/۰۵/۳۱ مجددا وارد ناوگان لوفتهانزا شده و دوباره رجیستر D-AIDM به خود گرفت.
پس از آن، هواپیما در ۲۰۰۴/۰۲/۲۰ به شرکت کانادایی Air Transat منتقل و تا ۲۰۰۹/۱۱/۰۵ با رجیستر C-GTSI برای این شرکت پرواز کرد. منبع: وبلاگ طیاره
با از خدمت خارج شدن هواپیما در این تاریخ، هواپیمایی ماهان برای در اختیار گرفتن این ایرباس اقدام کرد و از طریق شرکت ارمنستانی Vertir Airlines این هواپیما را خریداری و چند روز بعد با رجیستر EK-31095 به اسپانیا و سپس فجیره منتقل کرد و نهایتا در ۲۰۱۰/۰۱/۲۸ [مطابق با ۱۷ آبان ۱۳۸۸] وارد فرودگاه امام خمینی شد.
در ابتدای ورود به کشور، هواپیما زمینگیر شده و با استفاده از قطعات آن، هواپیمای EP-MMN که در آن روزها رجیستر EX-301 داشت فعال شد. چهار ماه پس از ورود، رجیستر هواپیما به EP-MNO تغییر یافت اما هواپیما از اردیبهشت ۱۳۹۰ پروازهای خود را برای ماهان آغاز کرد. چیدمان صندلی‌های این هواپیما C24 Y164 می‌باشد.

EP-MNP (Airbus A310-308)I
این هواپیما با شماره سریال ۶۲۰ ساخته شد و نخستین پرواز خود را در تاریخ ۱۹۹۱/۱۱/۰۸ انجام داد. در ۱۹۹۲/۰۱/۳۱ توسط شرکت آلمانی Hapag Lloyd خریداری شد و تا ۱۰ سال با رجیستر D-AHLC برای آن شرکت پرواز می‌کرد. از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۸ نیز بصورت اجاره و با رجیستر ۵Y-VIP برای شرکت African Safari Airways پرواز کرد تا اینکه در مارس ۲۰۰۸ از خدمت خارج و در فرودگاه Ahlhorn آلمان پارک شد. منبع: وبلاگ طیاره
سپس در ۲۰۰۸/۱۲/۱۳ توسط شرکت آلمانی Cirrus Airlines خریداری و نه روز بعد به Kyrgyz Trans Avia که توسط ماهان در قرقیزستان به ثبت رسیده بود فروخته شده و رجیستر آن به EX-35004 تغییر یافت.
هواپیما یک هفته بعد در ۲۰۰۸/۱۲/۲۹ [مطابق با ۹ دی ۱۳۸۷] بصورت لیزینگ وارد ناوگان شرکت هواپیمایی ماهان شد و نهایتا در مهر ۱۳۸۹ رجیستر EP-MNP به خود گرفت و به ناوگان ملکی این شرکت هواپیمایی ملحق شد. چیدمان صندلی‌های این هواپیما C12 Y190 می‌باشد.

EP-MNV (Airbus A310-304)I
این هواپیما با شماره سریال ۵۶۷ ساخته شد و نخستین پرواز خود را در تاریخ ۱۹۹۱/۰۱/۰۳ انجام داد. در ۱۹۹۱/۰۳/۱۲ توسط شرکتCzech Airlines (CSA)n خریداری شد و بیش از ۱۷ سال با رجیستر OK-WAB و نام Bratislava برای آن شرکت پرواز می‌کرد. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
با خروج این هواپیما از خدمت، توسط شرکت Kyrgyz Trans Avia که توسط ماهان در قرقیزستان به ثبت رسیده بود خریداری شده و رجیستر آن به EX-35003 تغییر یافت و در ۲۰۰۸/۱۲/۲۱ [مطابق با ۱ دی ۱۳۸۷] بصورت لیزینگ وارد ناوگان شرکت هواپیمایی ماهان شد و نهایتا در آذر ۱۳۸۹ رجیستر EP-MNV به خود گرفت و به ناوگان ملکی این شرکت هواپیمایی ملحق شد.

EP-MNX (Airbus A310-304)I
این هواپیما با شماره سریال ۵۶۴ ساخته شد و اولین پرواز خود را در تاریخ ۱۹۹۰/۱۱/۲۲ انجام داد. در ۱۹۹۱/۰۲/۱۳ توسط شرکت CSA در کشور چک خریداری شد و تا ژوئن ۲۰۰۹ که زمینگیر شد برای آن شرکت پرواز می‌کرد. (این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است)
دو ماه بعد، در تاریخ ۲۰۰۹/۰۸/۱۹ [مطابق با ۲۹ خرداد ۱۳۸۸] توسط هواپیمایی ماهان خریداری گردید و در روز پنج‌شنبه ۴ تیر ۱۳۸۸ با رجیستر قزاقستانی EX-35005 وارد ایران شد. ۲۹ مرداد همان سال رجیستر این هواپیما به EP-MNX تغییر یافت.

EP-MEC (Airbus A310-324)I
این هواپیما با شماره سریال ۵۷۴ ساخته شد و نخستین پرواز خود را در ۱۹۹۱/۰۳/۰۱ انجام داد. ابتدا قرار بود با رجیستر N825PA به شرکت Pan Am واگذار شود ولی با انصراف این شرکت، در ۱۹۹۱/۰۹/۲۶ با رجیستر HC-BRA به شرکت اکوادوری Ecuatoriana اجاره داده شد. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
با وقوع اختلافاتی با شرکت اجاره‌دهنده، هواپیما در ۱۹۹۳/۰۳/۱۵ در فرودگاه اسخیپول آمستردام مصادره شد. سه ماه بعد در ۱۹۹۳/۰۶/۱۴ هواپیما با رجیستر F-OGQY و با پیکربندی کابین F12C30Y152 به Uzbekistan Airways اجاره داده شد و پس از گذشت چهار سال، در ۱۹۹۷/۰۹/۰۷ این شرکت هواپیما را خریداری و رجیستر آن را به UK-31001 تغییر داد.
سرانجام هواپیما پس از حدود بیست سال خدمت برای هواپیمایی ازبکستان با نام “تاشکند”، در فوریه ۲۰۱۳ از ناوگان این شرکت کنار گذاشته شد.
با شروع اقدامات برای ورود این ایرباس به ایران، ابتدا از طریق شرکت تاجیکستانی Asia Sky Lines و با رجیستر EY-705 در اختیار گرفته شد و سپس در ۲۰۱۹/۱۱/۰۲ [مطابق با ۱۱ آبان ۱۳۹۸] هواپیما وارد فرودگاه مهرآباد شده و پس از مدتی پارک در این فرودگاه، قرار بود به شرکتی تازه‌تأسیس به نام هواپیمایی طوس واگذار شود و حتی تست‌فلایت آن نیز در ۶ تیر ۱۴۰۰ با رجیستر EP-TOA انجام شد، اما این انتقال کنسل و هواپیما با رجیستر EP-MEC وارد ناوگان ماهان شد.

EP-MED (Airbus A310-324)I
دویست و پنجاه و پنجمین و آخرین ایرباس ۳۱۰ تولید شده، به سفارش Uzbekistan Airways و با شماره سریال ۷۰۶ ساخته شد. نخستین پرواز خود را در ۱۹۹۸/۰۳/۱۹ انجام داد و سه ماه بعد در ۱۹۹۸/۰۶/۱۵ با پیکربندی کابین F12C30Y152 و رجیستر UK-31003 به این شرکت تحویل داده شد. منبع: وبلاگ طیاره
پانزده سال با نام بخارا (Bukhara) برای شرکت ازبکستانی خدمت کرد تا اینکه در ۲۰۱۳/۰۷/۳۱ ضمن خروج از ناوگان این شرکت، در فرودگاه تاشکند پارک شد.
هواپیمایی ماهان این هواپیما را از طریق شرکت تاجیکستانی Asia Sky Lines و با رجیستر EY-704 در اختیار گرفته و در ۲۰۱۹/۱۱/۰۲ [مطابق با ۱۱ آبان ۱۳۹۸] از مبدأ تاشکند وارد فرودگاه مهرآباد کرد. هواپیما پس از مدتی پارک در این فرودگاه، در ۴ بهمن ۱۳۹۸ جهت چک و آماده‌سازی ورود به ناوگان به آشیانه این شرکت در فرودگاه امام خمینی منتقل شد. رجیستر این هواپیما در تیر ۱۳۹۹ به EP-MED تغییر یافته و از ۳۱ مرداد همان سال پروازهای خود را برای این شرکت آغاز کرد. در حال حاضر پیکربندی کابین هواپیما بصورت C20Y190 می‌باشد.

F-OJHI (Airbus A310-304)I
این هواپیما با شماره سریال ۵۳۷ ساخته شد و نخستین پرواز خود را در تاریخ ۱۹۹۰/۰۱/۱۹ انجام داد. در تاریخ ۱۹۹۰/۰۳/۲۶ با رجیستر TC-JDC و با نام Meriç وارد ناوگان شرکت هواپیمایی ترکیش شد و ۱۲ سال برای این شرکت پرواز کرد.
هواپیما سپس توسط شرکت پوششی زرند که توسط ماهان در فرانسه به ثبت رسیده بود خریداری و در ۲۰۰۲/۰۸/۰۷ [مطابق با ۱۶ مرداد ۱۳۸۱] با رجیستر EP-MHI و بصورت لیزینگ وارد ناوگان شرکت هواپیمایی ماهان شد. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
دو سال بعد شرکت ماهان که قصد داشت این هواپیما را به عنوان گرو نزد یک مؤسسه مالی خارجی جهت دریافت وام قرار دهد، به درخواست مؤسسه وام دهنده، هواپیما دارای رجیستر فرانسوی F-OJHI شد تا در صورت توقیف، آن مؤسسه دچار مشکلات سیاسی و حقوقی با دولت ایران نشده و اختلافات در چارچوب قوانین فرانسه بررسی گردد. با مرتفع شدن مسائل حقوقی، در ابتدا قرار بود رجیستر هواپیما در اسفند ۱۳۹۳ به EP-MMI تغییر یابد ولی به دلیل هزینه بالای تغییر رجیستر و نداشتن صرفه اقتصادی برای ماهان، این تغییر رجیستر انجام نشد و هواپیما همچنان با رجیستر فرانسوی پرواز کرد. این هواپیما در سال ۱۳۹۱ از رده خارج شد و در حال حاضر در گوشه شرقی فرودگاه امام خمینی و در کنار سایر هواپیماهای از رده خارج پارک و لوگوی شرکت ماهان نیز از روی آن پاک شده است.

TC-SGC (Airbus A310-304)I
این هواپیما با شماره سریال ۵۱۹ ساخته شد و نخستین پرواز خود را در تاریخ ۱۹۸۹/۰۷/۲۰ انجام داد. در تاریخ ۱۹۸۹/۱۱/۲۸ با رجیستر ۵Y-BFT به صورت اجاره وارد ناوگان شرکت Kenya Airways شد و ۱۲ سال برای این شرکت پرواز کرد.
هواپیما در فوریه سال ۲۰۰۲ با رجیستر VT-EVI و با نام Brahmaputra وارد ناوگان Air India شد و مدت سه سال برای این شرکت فعالیت کرد. هواپیما سپس در ژوئن ۲۰۰۵ توسط شرکت ترکیه‌ای Saga Airlines خریداری و در همان ماه بصورت لیزینگ و با رجیستر TC-SGC به مدت کمتر از شش ماه در اختیار شرکت الجزایری Air Algérie قرا گرفت. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
از ۲۰۰۵/۱۲/۱۷ [مطابق با ۲۶ آذر ۱۳۸۴] هواپیما به مدت حدود ده ماه نیز با همان رجیستر به اجاره شرکت ماهان درآمد.
از مارس ۲۰۰۷ تا ژوئن ۲۰۰۸ بصورت موقت در شرکت‌های PIA و Air Algerie و Ghana Airways و Shaheen Air پرواز کرد و از ۲۰۰۸/۰۶/۰۸ به مدت چهار سال به شرکت آریانا افغانستان اجاره داده شد.
شرکت ایرتور در راستای تقویت ناوگان خود این هواپیما را خریداری و در بامداد روز جمعه ۲۰۱۲/۰۹/۲۸ [مطابق با ۷ مهر ۱۳۹۱] از مبدأ ترکیه وارد فرودگاه مشهد کرد اما بدلیل مشکلات داکیومنتی و مسائل مالی مربوط به شرکت اجاره دهنده (Saga)، سازمان هواپیمایی کشوری اجازه پرواز این هواپیما را صادر نکرد.
با منتفی شدن پرواز این هواپیما در ایران، به شرکت ماهان جهت استفاده از قطعات آن برای سایر هواپیماهای خود واگذار و به آشیانه این شرکت در مشهد تحویل شد.

معرفی کامل ناوگان هوایی ایران (بخش اول)

EP-MDK (Airbus A310-325)I
این هواپیما با شماره سریال ۶۳۶ ساخته شد و نخستین پرواز خود را در ۱۹۹۲/۰۱/۱۳ انجام داد. در ۱۹۹۲/۱۲/۱۷ با رجیستر YR-LCA و چیدمان صندلی C20Y189 به شرکت رومانیایی TAROM تحویل داده شد و تا ۲۰۱۶/۱۰/۲۹ که آخرین پرواز خود را برای این شرکت انجام داد، در ناوگان این شرکت بود. از همان روز در فرودگاه بخارست زمینگیر شد. منبع: وبلاگ طیاره
با آغاز تلاش‌های هواپیمایی ایرتور برای در اختیار گرفتن این هواپیما، ابتدا در ۲۰۱۸/۰۶/۲۰ به فرودگاه ایروان منتقل و با رجیستر EK-31001 به Armenia Airways واگذار شد و دو ماه بعد در شامگاه ۲۰۱۸/۰۸/۲۸ [مطابق با ۶ شهریور ۱۳۹۷] همراه با دیگر ایرباس ۳۱۰ ارمنی وارد فرودگاه مهرآباد شد.
این هواپیما به رنگ‌آمیزی شرکت ایرتور درآمده و رجیستر آن نیز به EP-MDK تغییر یافته و بزودی برای این شرکت پرواز خواهد کرد.

EP-MDL (Airbus A310-325)I
این هواپیما با شماره سریال ۶۴۴ ساخته شد و نخستین پرواز خود را در ۱۹۹۲/۰۳/۰۹ انجام داد. در ۱۹۹۲/۱۲/۱۷ با رجیستر YR-LCB و چیدمان صندلی C20Y189 به شرکت رومانیایی TAROM تحویل داده شد. منبع: وبلاگ طیاره
در سال ۲۰۱۰ پیکربندی کابین هواپیما به VIP تبدیل و موقتا در اختیار نیروی هوایی رومانی قرار گرفت تا پروازهای تشریفاتی دولت این کشور را انجام دهد. در آوریل ۲۰۱۳ مجددا به شرکت TAROM بازگشته و چیدمان صندلی‌های آن به C20Y189 بازگشت. در ۲۰۱۶/۰۹/۱۲ آخرین پرواز خود را برای این شرکت انجام داد و از همان روز در فرودگاه بخارست زمینگیر شد.
با آغاز تلاش‌های هواپیمایی ایرتور برای در اختیار گرفتن این هواپیما، ابتدا در ۲۰۱۸/۰۶/۲۵ به فرودگاه ایروان منتقل و با رجیستر EK-31002 به Armenia Airways واگذار شد. دو ماه بعد در شامگاه ۲۰۱۸/۰۸/۲۸ [مطابق با ۶ شهریور ۱۳۹۷] همراه با دیگر ایرباس ۳۱۰ ارمنی وارد فرودگاه مهرآباد شد. پس از مدتی پارک در تهران، در ۲۷ فروردین ۱۳۹۸ به ایروان بازگشت و نهایتا ظهر روز ۳ بهمن ۱۳۹۸ مجددا وارد فرودگاه مهرآباد شد.
هواپیما پس از دریافت لیوری ایرتور و رجیستر EP-MDL در تاریخ ۸ شهریور ۱۳۹۹ نخستین پرواز برنامه‌ریزی شده خود را انجام داده و عملیاتی شد.

ایرباس ۳۱۰ تابان

EP-TBH (Airbus A310-304)I
این هواپیما با شماره سریال ۵۶۵ ساخته شد و اولین پرواز خود را در تاریخ ۱۹۹۰/۱۲/۱۲ انجام داد. سه ماه بعد با رجیستر CS-TEX توسط TAP – Air Portugal به خدمت گرفته شد و ۱۷ سال برای آن شرکت با چیدمان صندلی C18 Y176 پرواز می‌کرد. در ژانویه ۲۰۰۸ از خدمت این شرکت خارج و به دیگر شرکت پرتغالی Hi Fly فروخته شد و یک ماه بعد در ۲۰۰۸/۰۲/۱۴ برای مدت پانزده ماه به هواپیمایی عمان اجاره داده شد. در ۲۰۱۵/۰۱/۰۵ از ناوگان Hi Fly خارج و ابتدا به فرودگاهی در بروکسل و سپس فرودگاه دوشنبه، پایتخت تاجیکستان منتقل شد.
شرکت هواپیمایی تابان در تاریخ ۲۰۱۵/۰۴/۱۲ [مطابق با ۲۳ فروردین ۱۳۹۴] این هواپیما را از طریق کشور تاجیکستان خریداری و با رجیستر EY-633 وارد فرودگاه مشهد کرد و سپس در ۱۶ تیر همان سال، رجیستر آن را به EP-TBH تغییر داد. این هواپیما دارای کابینی تمام اکونومی با ۲۴۵ صندلی می‌باشد.

ایرباس ۳۱۰های از رده خارج ایران‌ایر

با کارشکنی آمریکا سفارش خرید ۴ فروند ایرباس ۳۳۰ و ۱۰ فروند ایرباس ۳۲۱ نو که در سفر سید محمد خاتمی، رئیس جمهور وقت به فرانسه تفاهم شده بود، به بن‌بست خورد. به دنبال محدودیت‌های ایجاد شده، در سال ۱۳۸۰ و در زمان وزارت احمد خرم، ایران شش فروند هواپیمای دست دوم ایرباس A310-200 از کشور ترکیه خریداری کرد که بعدها به دلیل زمینگیر شدن این هواپیماها، وی به همراه مدیرعامل وقت شرکت هواپیمایی هما تحت فشار سنگین کارشناسان و نمایندگان مجلس قرار گرفتند.

ماجرا از این قرار بود که با وجود مخالفت کارشناسان ذی‌ربط، هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران این شش فروند هواپیمای دست دوم و نامناسب را خریداری کرد و این ایرباس‌ها پس از دو سال پرواز به علت نقص در موتور از کار افتاده و عملا زمینگیر شدند. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.

موتورهای هواپیماهای خریداری شده از نوع جنرال الکتریک CF6-80A3 بودند که اولین تولیدات از سری ۸۰ این نوع موتور بودند. این مدل از موتورها به دلیل داغ شدن بیش از حد و طول زیاد شفت و کمانش شفت، دائما با پدیده لب‌پر شدن تیغه‌ها روبه‌رو می‌شد، به نحوی که در دوره تعمیراتی بسیار کمی می‌بایست تیغه‌ها‌ی آن تعویض می‌شد. اکثر هواپیماهای ایرباس موجود در ایران از مدل قدیمی‌تر این موتور (سری ۵۰ موتورهای CF6) استفاده می‌کردند و با این مشکل مواجه نبودند. ویژگی نامناسب دیگر این موتورها، ناسازگاری آنها با شرایط اقلیمی ایران بود. همچنین سایر قطعات هواپیماها نیز توسط ترک‌ها تعویض شده و بعضا قطعات فرسوده جایگزین آنها شده بود.

در همان ایام گزارش تحقیق و تفحص مجلس ششم از بخش هوایی نیز به این موضوع پرداخت. در این گزارش آمده بود: با وجود هشدار مدیر مهندسی نیرو (موتور) مبنی بر وجود اشکالات اساسی در طراحی موتور شش فروند هواپیمای دست دوم خریداری شده از ترکیه و اینکه تعداد معدودی هواپیما در دنیا مجهز به این نوع موتورها هستند و تولید موتورهای مذکور به دلیل قابلیت‌های ضعیف خود به عنوان یک پروژه شکست‌خورده از طرف کارخانه جنرال الکتریک متوقف شده و همچنین محدودیت مراکز تعمیراتی این‌گونه موتورها که به کشورهای ترکیه، هلند، آمریکا و اسرائیل ختم می‌شود، دیری نمی‌پاید که موتورهای این هواپیماها به دلیل سوختن و کنده شدن تیغه‌های توربین از کار افتاده و هواپیماها یکی پس از دیگری زمینگیر شوند.

در ادامه این گزارش آمده بود: یکی از شرکت‌های معتبر اروپایی در پاسخ به استعلام یکی از شرکت‌های هواپیمایی خصوصی ایرانی، آنها را از خرید هواپیماهای مذکور منصرف می‌کند. مدیران شرکت هواپیمایی ترکیش نیز در مصاحبه‌های خود به هزینه‌های بالای تعمیر، نگهداری و سوخت این هواپیماها اذعان کرده و خرید این هواپیماها از سوی ایران را نجات شرکتشان از ورشکستگی اعلام کردند، در شرایطی که هواپیماهای بهتری برای فروش موجود بود. منبع: وبلاگ طیاره

در بخش دیگری از گزارش تحقیق و تفحص مجلس ششم از بخش هوایی تصریح شده بود: شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران بابت کل هزینه خرید این شش فروند هواپیما، سه موتور یدکی، یک دستگاه موتور کمکی و خرید قطعات جمعا ۱۱۸,۵۸۷,۳۹۴ دلار پرداخت کرد و بابت هزینه‌های جانبی شامل حق مأموریت کارکنان قسمت‌های مختلف (حدود ۵۷۰۰ نفر در روز) جمعا ۱,۱۰۴,۹۱۶ دلار پرداخت می‌شود.

EP-IBM (Airbus A310-203)I
این هواپیما با شماره سریال ۳۳۸ ساخته شد و نخستین پرواز خود را در تاریخ ۱۹۸۵/۰۴/۰۵ انجام داد. در ۱۹۸۵/۰۵/۲۲ با رجیستر TC-JCL و با نام Seyhan وارد ناوگان شرکت ترکیش شد و شانزده سال برای این شرکت پرواز کرد. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
در تاریخ ۲۰۰۱/۰۵/۲۳ [مطابق با ۲ خرداد ۱۳۸۰] این هواپیما به همراه پنج ایرباس ۳۱۰ دیگر این شرکت توسط ایران‌ایر خریداری شد و رجیستر این هواپیما به EP-IBM تغییر یافت.
این ایرباس بدلیل مشکلات در موتور خیلی زود از رده خارج شد و هم‌اکنون در گوشه شرقی فرودگاه امام خمینی در کنار سایر هواپیماهای زمینگیر و از رده خارج پارک شده است.

EP-IBN (Airbus A310-203)I
این هواپیما با شماره سریال ۳۷۵ ساخته شد و نخستین پرواز خود را در تاریخ ۱۹۸۵/۰۴/۱۶ انجام داد. در ۱۹۸۵/۰۵/۳۰ با رجیستر TC-JCM و با نام Ceyhan وارد ناوگان شرکت ترکیش شد و شانزده سال برای این شرکت پرواز کرد. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
در تاریخ ۲۰۰۱/۰۶/۰۲ [مطابق با ۱۲ خرداد ۱۳۸۰] این هواپیما توسط ایران‌ایر خریداری شد و رجیستر این هواپیما به EP-IBN تغییر یافت.
این ایرباس نیز بدلیل مشکلات در موتور خیلی زود از رده خارج شد و هم‌اکنون در گوشه شرقی فرودگاه امام خمینی در کنار سایر هواپیماهای زمینگیر و از رده خارج پارک شده است.

EP-IBO (Airbus A310-203)I
این هواپیما با شماره سریال ۳۷۹ ساخته شد و نخستین پرواز خود را در تاریخ ۱۹۸۵/۰۴/۲۴ انجام داد. در ۱۹۸۵/۰۶/۲۱ با رجیستر TC-JCN و با نام Dicle وارد ناوگان شرکت ترکیش شد و شانزده سال برای این شرکت پرواز کرد. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
در تاریخ ۲۰۰۱/۰۸/۰۱ [مطابق با ۱۰ مرداد ۱۳۸۰] توسط ایران‌ایر خریداری و با رجیستر EP-IBO به ناوگان این شرکت هواپیمایی ملحق شد.
از مرداد ۱۳۸۵ این هواپیما به دلیل فرسودگی زیاد و ایرادات اساسی در موتورها در فرودگاه مهرآباد زمینگیر شد تا اینکه در سال ۱۳۹۲ پس از قطعه‌قطعه شدن، قطعات آن به صورت اوراق به فروش رفت.

EP-IBP (Airbus A310-203)I
این هواپیما که به سفارش British Caledonian Airways و با شماره سریال ۳۷۰ ساخته شد، نخستین پرواز خود را در تاریخ ۱۹۸۶/۰۱/۰۶ انجام داد. با انصراف این شرکت از تحویل هواپیما، در ۱۹۸۶/۰۲/۲۱ با رجیستر TC-JCR و با نام Kızılırmak وارد ناوگان شرکت ترکیش شد و بیش از پانزده سال برای این شرکت پرواز کرد.
در تاریخ ۲۰۰۱/۱۲/۲۵ [مطابق با ۴ دی ۱۳۸۰] این هواپیما توسط ایران‌ایر خریداری شد و رجیستر این هواپیما به EP-IBP تغییر یافت. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
این ایرباس بیشتر از سایر ایرباس‌های ۳۱۰ خریداری شده از شرکت ترکیه‌ای پرواز کرد و نهایتا چهار سال بعد در شهریور ۱۳۸۵، بدلیل مشکلات در هر دو موتور در فرودگاه امام خمینی زمینگیر شد.
مدتی بعد جهت تعمیر و راه‌انداری به فرودگاه مهرآباد منتقل شد و سرانجام در اواخر سال ۱۳۸۷ با تلاش پرسنل واحد مهندسی و تعمیرات هما مجددا وارد ناوگان شد ولی به منظور وارد نشدن فشار بیش از حد به موتور هواپیما به علت وزن زیاد، فقط در مسیرهای کوتاه (تهران ـ دبی) پرواز می‌کرد. هواپیما نهایتا خیلی زود و به دلیل مشکلات قبلی دوباره زمینگیر و از رده خارج شد و سرانجام در بهمن ۱۳۹۵ اوراق شده و قطعات خرد شده آن به فروش رسید.

EP-IBQ (Airbus A310-203)I
این هواپیما با شماره سریال ۳۸۹ ساخته شد و نخستین پرواز خود را در تاریخ ۱۹۸۶/۰۱/۲۰ انجام داد. در ۱۹۸۶/۰۳/۱۲ با رجیستر TC-JCS و با نام Yeşilırmak وارد ناوگان شرکت ترکیش شد و بیش از پانزده سال برای این شرکت پرواز کرد. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
در تاریخ ۲۰۰۱/۰۹/۰۱ [مطابق با ۴ دی ۱۳۸۰] این هواپیما توسط ایران‌ایر خریداری شد و رجیستر این هواپیما به EP-IBQ تغییر یافت.
این ایرباس از سال ۱۳۸۴ و بدلیل به دلیل فرسودگی زیاد و ایرادات اساسی در موتورهایش در فرودگاه مهرآباد زمینگیر شد. چهار سال بعد تلاش‌هایی برای احیای مجدد هواپیما صورت گرفت تا اینکه در تاریخ ۲ خرداد ۱۳۸۹ هواپیما پس از انجام چک سنگین، تعویض موتورها و انجام رنگ‌آمیزی جدید، تست فلایت انجام داده و به ناوگان بازگشت، اما پس از چهار ماه، بدلیل بالا بودن دمای گاز خروجی از موتورهای هواپیما و با علیرغم تلاش‌های بسیاری که برای بازگرداندن هواپیما انجام شده بود، مجددا زمینگیر و نهایتا مدتی بعد برای همیشه از رده خارج شد. هواپیما همچنان در فرودگاه مهرآباد پارک شده است.

EP-IBX (Airbus A310-203)I
این هواپیما با شماره سریال ۳۹۰ ساخته شد و نخستین پرواز خود را در تاریخ ۱۹۸۶/۰۲/۱۹ انجام داد. در ۱۹۸۶/۰۴/۱۴ با رجیستر TC-JCU و با نام Sakarya وارد ناوگان شرکت ترکیش شد و بیش از پانزده سال برای این شرکت پرواز کرد. این مطالب از وبلاگ طیاره کپی شده است.
در تاریخ ۲۰۰۱/۰۵/۲۸ [مطابق با ۷ خرداد ۱۳۸۰] این هواپیما توسط ایران‌ایر خریداری شد و رجیستر این هواپیما به EP-IBX تغییر یافت.
این ایرباس کمتر از سه سال بعد بدلیل به دلیل فرسودگی زیاد و ایرادات اساسی در موتورها در فرودگاه مهرآباد زمینگیر و نهایتا از رده خارج شد تا اینکه در سال ۱۳۹۲ پس از قطعه‌قطعه شدن، قطعات آن به صورت اوراق به فروش رفت.